ရိုဟင္ဂ်ာ အေရး၊ လြပ္လပ္စြာ ေျပာဆို ေရးသာခြင့္ ႏွင့္ ေဗ်ာင္လိမ္ ဝါဒျဖန္ ့ မွဳ ျပႆနာ။

ရိုဟင္ဂ်ာ အေရး၊ လြပ္လပ္စြာ ေျပာဆို ေရးသာခြင့္ ( freedom of speech )ႏွင့္၊ နွစ္ဖက္နွစ္ရပ္ ေဗ်ာင္လိမ္ ဝါဒျဖန္ ့ မွဳ ျပႆနာ။ ဒီကိစၥ ေဆြးေႏြးမွဳမ်ား မျပဳခင္၊ စကားပလႅင္ ခံခ်င္တာကေတာ့၊ ေဗ်ာင္လီမ္ ဝါဒျဖန္ ့ မွဳ ဆိုတဲ့ ေနရာမွာ၊ လက္ရွိ ေဖ့ဘုတ္ေပၚမွာ ရီုဟင္ဂ်ာရွိေၾကာင္း အေထာက္အထား အျဖစ္ သူတို ့မွာရွိသမွ် စာရြက္စာတမ္း မွတ္သားထားခ်က္မ်ား ျဖင့္ တင္ျပ ေဆြးေႏြးလာၾကေသာ ညီအစ္ကို မ်ားကို မဆိုလို (မရည္ညြွန္း) ပါ။ နိင္ငံေရး ေလာက မွာ ေဗ်ာင္လီမ္ ဝါဒျဖန္ ့ခ်ီမွဳ ဆိုတာ ကလည္း မၾကာခဏဆိုသလို ၾကံဳၾကရတာ ျဖစ္သလို။ လက္ ရွိ ရိုဟင္ဂ်ာ ကိစၥ မွာ ဆိုရင္ေတာ့ ႏွစ္ဖက္ စလံုး က အတိုက္ အခံ ဝါဒျဖန္ ့ခွ်ီ ေနခဲ့ႀက တာ ကို ေတြ ့ၾကရပါမယ္။ ဥပမာ အျဖစ္ စာတမ္း ႏွစ္ခုကို ညြန္းျပလိုပါတယ္။

ပထမ စာတမ္း ကေတာ့ ၁၉၆၁-ေဖေဖၚဝါရီလ မွာ ရ.မ.ည.တ ( ရီုဟင္ဂ်ာ မူဆလင္ ညီညြတ္ေရး တပ္ေပါင္းစု ) ကေန ထုပ္ေဝခဲ့တဲ့ စာတမ္း တခုပါ။ ( http://www.rohingya-faqs.org/node/3 ) မွာ တင္ထားပါတယ္ Download ဆြဲ ဖတ္ၾကပါ။ အဲဒီစာတမ္း ကို ေလ့လာ ရင္၊ ရိုဟင္ဂ်ာဆိုတာ ျမန္မာတိုင္းရင္းသား အဆင့္ ရွိသင့္ပါေၾကာင္း၊ သမိုင္း အေထာက္အထား ေတြ ႏွင့္ တကြ၊ ရြန္းရြွန္း ေဝေအာင္ ေရးသားထားတာ ေတြ ့ရပါမယ္။ ဒီမွာတခု သတိျပဳသင့္တာက။ ၁၉၆၁ ခုႏွစ္ မွာ၊ ျမန္မာနိင္ငံ လြပ္လပ္ေရး လွဳပ္ရွားမွဳ ဦးေဆာင္ၾကေသာ၊ ဦးနု၊ ဦးေနဝင္း အျပင္ ဆရာၾကီး ဦးသိန္းေဖျမင့္။ သခင္ဗစိန္၊ အျခား ေတာခို သခင္မ်ား အပါအဝင္ ေရွ ့မွီ ေနာက္မွီ နိင္ငံေရးသမားမ်ား သက္ရွိထင္ရွား ရွိေနေသးခ်ိန္ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလူၾကီးေတြ ကေတာ့၊ အဲဒီ ရိုဟင္ဂ်ာ နီင္ငံေရး အုပ္စုရဲ ့ အေနအထား သိထား ျပီး ျဖစ္ပါမယ္။ ဒီအုပ္စု ပါကစၥတန္နဲ ့ ေပါင္းစည္းဖို ့လုပ္ခဲ့တာေတြ။ အဂၤလိပ္ျပန္ အဝင္၊ ဂ်ပန္ အထြက္မွာ နီင္ငံေရး ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ တရပ္နဲ ့အဂၤလိပ္ စစ္တပ္ကို ေထာက္ခံ၊ ျမန္မာနိင္ငံ လြပ္လပ္ေရးတိုက္ပြဲမွာ ပါဝင္ခဲ့တာေတြ။ အဂၤလိပ္ထံ ျပည္နယ္သီးသန္ ့ေတာင္း မရနိင္ေတာ့ မွ ေမယုေဒသ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခွ်ဳပ္ေရး ဦးတည္ခဲ့တာေတြ၊ စသည္ စသည္ မ်ား အားလံုး သိထားခဲ့ ၾကမွာပါ။ စာတမ္းကိုေလ့လာႀကပါ။

ဒုတိယ စာတမ္း ကေတာ့ ဗိုလ္မွဳး လွျမိဳင္ ၁၉၈၃-နိဳဝင္ဘာလ မွာ ေရးသား ခဲ့တဲ့ နိင္ငံျခားသားမ်ားဝင္ေရာက္မွဳ နွင့္ ရခိုင္ျပည္နယ္ အေျခအေန လွ်ိဳ ့ဝွက္ မွတ္တမ္း တခုပါ။ ဒီစာတမ္း ကေတာ့ မူဆလင္ မုန္းတီးေရး၊ ဘင္ဂါလီ နိင္ငံျခားသား ကုလားမ်ား နွိပ္ကြပ္ေရး ဦးတည္ ေရးသား ျဖန္ ့ေဝ ထား တဲ့ စာတမ္း တေစာင္ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလို (မမွန္) ဝါဒျဖန္ ့ခ်ီမွဳ ဆိုတာေတြကေတာ့၊ သိႀကတဲ့ အတိုင္း မွန္ကန္တာေရာ၊ မမွန္တာေရာ အခ်က္ အလက္ ေတြ ေရားေထြးလိုက္၊ ျပီး ဂ်ပိုး ကိုလိပ္ျဖစ္ ခ်ဲ့ ့ကား ေျပာဆိုတင္ျပမွဳ ပါဝင္လာပါတယ္။ ေလ့လာႀကပါ။

နိင္ငံေရး (လက္ရွိ ရိုဟင္ဂ်ာ အေရး) ေလ့လာဆည္းပုူးသူ မ်ား အေန နွင့္ ဒီလို နွစ္ဖက္ နွစ္ရပ္ ဝါဒျဖန္ ့ခွ်ီမွဳ ေတြကို ေလ့လာသံုးသပ္ ( analysis ) သင့္ႀကပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ျပည္သူလူထု အတြင္း နိုးႀကားသူ၊ ျငီမ္းခ်မ္းေရး တည္ေဆာက္လိုသူ ( peace activists ) မ်ား အေနနွင့္ ဒီ အစြန္းေရာက္ ဝါဒျဖန္ ့ခ်ီခ်က္မ်ား ကို သိမွီ သေဘာေပါက္ ထားႀကရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလို နိင္ငံေရး အသိ ( political knowledge ) ဆိုတာက ျပည္သူ အတြင္း မွာ ျပန္ ့နွံ ့ စိမ့္ဝင္ နိင္မွသာလွ်င္ အသံုးက် ထိေရာက္ မွဳ ရွိလာပါမယ္။ ဒါမွသာလ်ွင္ နွစ္ဖက္ အစြန္းေရာက္ မ်ား က၊ နလပိန္းတံုး ဝါဒျဖန္ ့ တိုက္ခိုက္ မွဳ မ်ား ကို နည္းစနစ္ က်က် ေခ်ပနိင္ မွာျဖစ္ပါတယ္။ ဥပမာ ဒီဖက္ ကုလားမုန္းတီး ေရး က ဦဇင္း ဝိရသူ တို ့လို ဝါဒျဖန္ ့လာမွဳ မ်ိဳး၊ ရီုဟင္ဂ်ာ ဖက္ ( နာမည္ေတာ့ မေျပာေတာ့ပါ ) မမွန္သမိုင္း ဝါဒျဖန့္ လာမွဳမ်ိဳး ေတြကို ျပန္လည္ ေခ်ပ တားဆီးနိင္ႀကမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒီမွာ နားလည္ သေဘာ ေပါက္ႀကရမွာ က၊ ဒီလို မမွန္(အမွန္) ဝါဒျဖန္ ့မွဳ မ်ားဟာ၊ လြပ္လပ္စြာ ေရးသား ေျပာဆိုခြင့္ ( freedom of speech ) အတြင္း အႀကံဳးဝင္ မွဳ ရွိတဲ့ အတြက္၊ ဒီမိုကေရစီ သေဘာတရား အရ တားဆီး ပိတ္ပင္မွဳ မျပဳရ (မတားဆီးရ)ပါ။ ဟို စစ္အစီုးရေခတ္ ဆိုရင္ေတာ့ မလိုရင္ မလိုသလို ဖမ္းဆီး ထိမ္းသိမ္း လိုက္မွာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ပြင့္လင္း ဒီမိုကေရစီ မွာေတာ့ ဒီလိုလုပ္လို ့မရပါ။ ျပည္သူ အတြင္း နိင္ငံေရး အသိ ျဖန္ ့ေဝမွဳ တရပ္ျဖင့္ သာ အေျခအေန ကို ထိမ္းသိမ္းထားရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

အမွန္ေျပာရရင္ေတာ့ ႀသစေတးလ်ွားလို ဒီမိုကေရစီ ျပည့္ဝတဲ့ နိင္ငံမ်ား မွာဆိုရင္။ ျမန္မာျပည္သူ အမ်ားစုႏွင့္ယွဥ္လိုက္ မယ္ဆိုရင္၊ ေယဘူယ် အားျဖင့္။ ႀသစေတးလွ်ားနိင္ငံသားေတြဟာ နိင္ငံေရး သေဘာ ပိုျပီး ျပည့္ဝမွဳ ရွိပါတယ္။ နိင္ငံေရး လြပ္လပ္ စြာ ေျပာဆို မွဳ ေတြကို၊ သူတို ့ ႀကိဳက္သည္ျဖစ္ေစ၊ မႀကိဳက္သည္ ျဖစ္ေစ၊ နိင္ငံေရး ဝါဒျဖန္ ့ခ်ီလာမွဳ မ်ားကို၊ တိုက္ရိုက္ ကန္ ့ကြက္မွဳ၊ ရီုင္းစီုင္းစြာ ဟန္ ့တားမွဳ ့ စသည္ မ်ားကို မေတြ ့ႀကရပါ။ တနည္းဆိုရရင္ ေတာ့ ႀသစေတးလ်ားနိင္ငံသားေတြဟာ နိင္ငံေရး အရ သေဘာထား ႀကီးတယ္၊ ျပည့္ဝ မွဳ ရွိတယ္ လို ့သံုးသပ္လို ့ ရနိင္ ပါတယ္။

ရွင္းရွင္း ေျပာရရင္ေတာ့ ရိုဟင္ဂ်ာ ကိစၥမွာ၊ ဒီလို ေဗ်ာင္လီမ္ ဝါဒျဖန္ ့လာမွဳ ကို၊ ဒီမိုကေရစီ စနစ္ တရပ္မွာ တားဆီးပိုင္ခြင့္ မရွိ။ ျပည္သူလူထု ႏွင့္ အုပ္ခ်ဳပ္သူပိုင္း အေနႏွင့္ မွန္ကန္ေသာ နိင္ငံေရး အသိတရပ္ ျဖင့္သာ ျပန္လည္ တားဆီးထားရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အထက္က ေျပာခဲ့သလိုပဲ။ ဒီလို နိင္ငံေရး အသိ ( political knowledge ) ဆိုတာက ျပည္သူ အတြင္း မွာ ျပန္ ့နွံ ့ စိမ့္ဝင္ နိင္မွသာလွ်င္ အသံုးက် ထိေရာက္ မွဳ ရွိလာပါမယ္။ ဒီလို စီမ့္ဝင္ဖို ့ဆိုတာက လူတိုင္း နိင္ငံေရးနွင့္ ပါတ္သက္လာရင္ အမွဳမဲ့ အမွတ္မဲ့ မေနႀကပဲ၊ ကိုယ္တိုင္ ေလ့လာသံုးသပ္ မွဳ ရွိႀကရမွာျဖစ္ပါတယ္။ ကိုယ္သိတာ ကိုလည္း နီးစပ္ရာျပည္သူကို လက္ဆင့္ကမ္း ျဖန့္ ေဝ ေပးနိင္ရပါမယ္။ ဒါက အစိုးရ အုပ္ခ်ဳပ္သူသာ မက ျပည္သူလူထု အားလံုးရဲ ့တာဝန္ လည္း ျဖစ္ပါတယ္။

ဖက္မလိုက္ နိင္ငံေရး သမိုင္း ႏွင့္ သံုးသပ္ခ်က္

ဒီလို ေလ့လာသူမ်ား အေနႏွင့္ ခု အင္တာနက္၊ ေဖ့ဘုတ္ မ်ား မွာ ရိုဟင္ဂ်ာ အေႀကာင္း သာမန္ ရွာေဖြ ႀကည့္လိုက္မယ္ဆိုရင္၊ ဖက္လိုက္ဝါဒျဖန့္ မွဳ ေတြကိုသာ ေတြ ့ေနရျပီး၊ တကယ္တန္း သမိုင္း ေရးရာ ကို ဇစ္ျမစ္ ျပဳ ေရးသား ျပီး လူထုကို ပညာေပးဖို ့ ေရးသားထား တာ ရွာမွရွား ဆိုသလိုပါပဲ။ စာေရးသူ ဒီကိစၥ ကို ၂၀၁၂-၂၀၁၅ ႏွစ္မ်ား အတြင္း ဖက္မလိုက္ နိင္ငံေရးသမိုင္း သုေတသန ျပဳခ်က္ ကို လိုက္လံ ရွာေဖြတဲ့ အခါမွာ၊ ကံအားေလ်ွာ္စြာ စာတမ္းတခု ႏွင့္ ဗီဒီယို ရုပ္သံ ပို ့ခ်ခ်က္ တခု အဓိက ေတြ ့ခဲ့ရပါတယ္။ ဒါေတြကို ( http://www.rohingya-faqs.org/node/3 ) ဝက္ဆိုက္မွာ မည္သူ မဆို ေလ့လာဖတ္ရွုနိင္ႀကရန္ တင္ထားေပးပါတယ္။ အဂၤလိပ္စာ မမွီသူမ်ားလည္း ႀကိဳးစား ျပီး၊ တေႀကာင္းရ တပိုဒ္နားလည္၊ ဆိုသလိုမ်ီဳး ေလ့လာႀကေစလိုပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ျမန္မာ လူငယ္ေတြကို ႀကိဳးစားေလ့လာႀကဖို ့ အားေပးတိုက္တြန္းလိုပါတယ္။

စာတမ္း ကေတာ့ ၁၉၉၅ ခု နယ္သာလန္ ျမန္မာ အစီးအရံုး မွ ကမကထျပဳ လုပ္ေဆာင္ခဲ့ တဲ့ ေဆြးေႏြး ပြဲ မွာ အဂၤလန္ နိင္ငံ က စာေရးဆရာ မာတင္စမစ္ ( Martin Smith ) ကေနစုစည္းတင္ျပသြားတဲ့ ရိုဟင္ဂ်ာ အေႀကာင္း သမိုင္း စာတမ္းတခုပါ။ မာတင္စမစ္ ဆိုတာကေတာ့ ျမန္မာနိင္ငံ လူမ်ိဳးစု တိုင္းရင္းသား သူပုန္မ်ား အေႀကာင္း အထူးႀကြမ္းက်င္သူ တဦး ျဖစ္ပါတယ္။

ေနာက္ ရုပ္သံ တင္ျပခ်က္ ကေတာ့ ရခိုင္ေရွးဦး သမိုင္းပညာရွင္ ဂ်က္ လိုက္ဒါ ( Jacque Leider ) ၂၀၁၂ မွာ ပို ့ခ်သြားတဲ့ ဗီဒီယို ျဖစ္ပါတယ္။ ဂ်က္လိုက္ဒါ ကေတာ့ ရခိုင္သမိုင္းေလ့လာေနႀကတဲ့ လူ ေတာ္ေတာ္ မ်ားမ်ား သိႀကျပီးပါ။

စာေရးသူ ကေတာ့ ဒီ ႏွစ္ေယာက္စလံုးကို လူကိုယ္တိုင္လည္း မသိပါ။ စာ အဆက္ အသြယ္လည္း မရွိပါ။ သို ့ေသာ္လည္း ပညာရွိ ဆိုတာမ်ိဳးက ဘာသာရပ္ တခုကို ကိုယ္တိုင္ခ်ဥ္းကပ္ ေလ့လာနိင္ မွသာ ေလးစားထိုက္သူ ျဖစ္ေႀကာင္း အမွန္တကယ္ သေဘာေပါက္ နားလည္လာနိင္တာျဖစ္ပါတယ္။ စာေရးသူ အျမင္မွာေတာ့ ဤပုဂိလႅ္ ႏွစ္ဦးဟာ ရခိုင္သမိုင္းႏွင့္ပါတ္သက္လာလွ်င္ အထူးေလးစား ထိုက္သူမ်ားျဖစ္ေႀကာင္း စာရွသူမ်ားထံ အာမခံခ်က္ ေပးလိုပါတယ္။

စာရွသူလူႀကီးမင္းမ်ား ဒီစာမ်ားကို ( like, share ) သင့္ေတာ္သလို လုပ္ေပးႀကပါ။ ဆက္လက္ျပီး ဒီ ရိုဟင္ဂ်ာ ကီစၥ သုေတသန ဘယ္လို လုပ္ရနိင္တယ္ဆိုတာ တင္ျပသြားဦးမွာျဖစ္ပါတယ္။ ဖတ္ရွုသူမ်ား လက္ရွိေဆြးေႏြးမွဳ စကား အသြားအလာ သိနိင္ရန္ (၁၆-ေမ-၂၀၁၈) ေဝငွမွဳကို ပထမဦးစြာ ဖတ္ရန္။ ဦးေနဦး။ ဆစ္ဒနီျမိဳ ့။

Find this on Facebook

https://www.facebook.com/304463796629008/photos/a.348098432265544/377869699288417/?type=3